Eklem Kıkırdak Sorunları
Hakkımızda
360 Ortopedi ekibi Prof. Dr. Selami Çakmak ve Prof. Dr. Mehmet İşyar hakkında bilgi sahibi olun.
Bizi Instagram’da takip edin.
Vücudun tüm eklemlerinde kemik yüzleri kaplayan, parlak, beyaz, pürüzsüz, kaygan yüzeylere eklem kıkırdağı denir. Kemikler bu kıkırdak yuüzey sayesinde birbiri üzerinde kayarak hareket eder ve böylece eklem hareketi oluşur. Bu yüzeylerin hasarlanması ile eklem kıkırdak sorunları oluşur. Aşınma son evreye geldiğinde artoık alındaki kemik açığa çıkar.
Sebepleri
Üç ana başlıkta toplayabiliriz;
- Travma
- Dejenerasyon yani yaşa, kiloya, aşırı ve zor şartlarda kullanmaya bağlı aşınma, yıpranma
- Avasküler nekroz; sebebi tam olarak bilinmese de en çok suçlanan nedenler kortizon kullanımı, aşırı alkol tüketimidir. Kıkırdak altını besleyen kan damarlarında oluşan daralma, tıkanma yol açar.
Tedavisi nasıl yapılır?
Tedaviyi de oluşumundaki üç ana başlıkta toplayabiliriz;
1- Travma nedenli, olan grupta, ki genelde genç hastalardır, hasarın var olduğu bölgenin yeri, büyüklüğü, derinliği, yani derecesine göre çeşitli ameliyatlar yapılabilir. Örneğin küçük bir alanda ise artroskopik yani kapalı, kamera ile yapılan ameliyatlar ile mikrokırık işlemi uygulanabilir. Bu işlem ile sorun olan alanda açılan 2mm’lik küçük deliklerle alttaki kök hücreler lezyon sahasına çağrılır. Duruma göre bu işlem sonrasında tamir olasılığını arttırmak için kıkırdak çatı (skafold) da kullanılabilir. Ayrıca kök hücre ve PRP uygulamaları da yine bu tarz ameliyatlardan sonra iyileşme yüzdesini arttırmak için kullandığımız önemli silahlardandır. Lezyon büyüdükçe mikrokırık yöntemi yeterli gelmeyebilir. Bu durumda vücudun başka alanından kıkırdak getirip yerleştirme uygularız ki buna da mozaikplasti deriz. Kadavradan alınan kıkırdak dokular da yama olarak kullanılabilir.
2- Genellikle yaşlı hastalarda görülen yıpranma ve aşınma durumlarında en doğru tercih artroplasti yani protez cerrahisidir. Tamiri mümkün olmayan geniş yüzey kıkırdak aşınmalarında yüzeyi implant ile değiştirmek derekir.
3- Avaskuler nekrozda kıkırdak yüzeyi kurtarmak için yapılan cerrahiler önceliklidir. Bu tip olgularda da yine kök hücre ve PRP uygulamaları başarı şansını oldukça arttırır.
Tedavi sonrası süreç nasıldır?
Artroplasti yani protez cerrahisi uygulanan olgular ertesi gün ayağa kaldırılıp yük verdirilir. Kıkırdak onarımı, canlandırması yapılan diğer oldular ise ortalama bir ay çift koltuk değneği ile ameliyat olan tarafa basamazlar. Kas güçlendirilmesi ve rehabilitasyonu açısından fizik tedaviye hemen başlanabilir.